Chiều 21-5,ựánđườngsắtcaotốcBắlịch thi bóng đá tây ban nhatại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XII, các đại biểu Quốc hội đã tập trung thảo luậnở tổ về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng đường sắt cao tốc Hà Nội-Thành phố HồChí Minh.

Nhìn chung,các ý kiến đều thống nhất về chủ trương đầu tư dự án nhưng vẫn còn nhiều bănkhoăn trong việc giải các bài toán nguồn vốn, phương án huy động vốn, hình thứcđầu tư..., đặc biệt là hiệu quả kinh tế-xã hội của dự án.

Giải bài toán vốn đầu tư

"Concháu chúng ta sẽ trả gánh nợ này như thế nào, khi mà nợ quốc gia đang dần tiệmcận đến sát ngưỡng an toàn?," đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam) đặt vấn đề này. Đây cũng là nỗibăn khoăn của nhiều đại biểu tại buổi thảo luận ở tổ.

Ảnh minh họa.

Từ bănkhoăn này, đại biểu các tỉnh Bắc Ninh, Quảng Nam, Cần Thơ, Hưng Yên, Hà Tĩnh vàThành phố Hà Nội kiến nghị phải làm rõ vấn đề tài chính và các Ủy ban Kinh tế,Tài chính-Ngân sách phải vào cuộc sâu hơn để thẩm tra các nội dung liên quan đếntài chính cho dự án.

Một số đạibiểu đề nghị Chính phủ giải trình về nguồn vốn và hình thức huy động vốn. Gần56 tỷ USD cho 1.570km, suất đầu tư 35,54 triệu USD/km là rất lớn (và có thể cònphát sinh thêm) nhưng thời gian đầu tư, thu hồi vốn lại quá dài, lên đến 45 nămthì hiệu quả tài chính là quá thấp.

“Tổng mức đầutư và phương án huy động vốn đều phải xem lại. Tôi không đồng tình sử dụng vốnvay ODA vì đây sẽ là gánh nặng với ngân sách đất nước, nếu ta tiếp tục vay thìrất nặng nợ. Chuyển sang hình thức đầu tư PPP là phù hợp nhất. Muốn vậy, Quốc hộiphải xem xét ban hành Luật đầu tư PPP để thu hút nhà đầu tư nước ngoài. Nếu giảiquyết được bài toán này, thời gian thu hồi vốn chắc chắn sẽ được rút ngắn, đemlại hiệu quả tài chính cao hơn," đại biểu Phạm Thị Loan (Hà Nội) nói.

Cùng chungnhận định cần phải đầu tư xây dựng đường sắt cao tốc Hà Nội-Thành phố Hồ ChíMinh, coi đó là đầu tư cho tương lai, nhưng các đại biểu Hà Văn Hiền (Hà Nội),Nguyễn Văn Chiến (Bắc Ninh) lại lo lắng nếu sử dụng nguồn vốn ODA sẽ ảnh hưởngđến lượng vốn cho các mục tiêu khác.

Các đại biểukiến nghị nguồn vốn cho dự án phải được tính trong tổng thể chung về tài chínhcủa tất cả các dự án đã được Quốc hội thông qua và trong tổng thể đầu tư choxây dựng các công trình giao thông.

Cùng với việcđầu tư đường sắt cao tốc, phải quan tâm tới các công trình giao thông đường bộ,đặc biệt là giao thông nông thôn và tính đến hiệu quả của một số dự án đã đượcChính phủ phê duyệt phương án.

Không nên lấy số km để xác định hướngtuyến

Ý kiến nàyđược nhiều đại biểu đồng tình. Hướng tuyến cần tính trong tổng thể, kết nối vớicác khu đô thị, khu du lịch và khu công nghiệp để có hiệu quả cao nhất.

Đại biểu PhạmThị Loan (Hà Nội) cho rằng dự án mới dừng ở mức quy hoạch tổng thể giao thôngchứ chưa quy hoạch liên hoàn với các khu khác. Do vậy, cần có quy hoạch tổng thể,có sự kết hợp giữa mạng lưới giao thông đường bộ-đường thủy-đường sắt và khu phụtrợ ăn theo liên hoàn với các khu công nghiệp, khu dân cư.

Còn đại biểuNguyễn Thị Hồng Hà (Hà Nội) nhìn nhận nên nghiên cứu xây dựng nhiều cầu cạn dùkinh phí có thể cao nhưng “ít động chạm” hơn, ưu việt hơn (mất đất nông nghiệp,giải phóng mặt bằng, di chuyển dân cư), lại tránh được ngập lụt. Bên cạnh đó vẫnáp dụng được công nghệ xây dựng hiện đại, thời gian xây dựng nhanh.

Các đại biểuthống nhất cho rằng nên phân kỳ đầu tư theo phương án giai đoạn đến 2020 đưavào khai thác đoạn từ Hà Nội-Vinh và đoạn Nha Trang-Thành phố Hồ Chí Minh.

Sau khi vậnhành hai tuyến này sẽ đánh giá hiệu quả và rút kinh nghiệm rồi mới triển khaitiếp, như vậy cũng giảm gánh nặng về tài chính quốc gia.

Nhiều đạibiểu cũng đề xuất nên cân nhắc thời gian triển khai, thực hiện dự án. Với khốilượng công việc lớn và những khó khăn trong giải phóng mặt bằng, huy động vốn,đào tạo nhân lực... thì khó có thể khởi công vào năm 2012 và hoàn thành giai đoạn1 vào năm 2020.

Đánh giá kỹ các tác động về mặt tựnhiên, xã hội

Bên cạnh vấnđề nguồn vốn, hầu hết các đại biểu đều có chung mối lo về những tác động của dựán đối với kinh tế, xã hội, môi trường.

Các đại biểuChu Sơn Hà, Đặng Huyền Thái, Hà Văn Hiền, Nguyễn Thị Hồng Hà (Hà Nội), Hà ThanhToàn (Cần Thơ), Nguyễn Văn Chiến (Bắc Ninh)… đề xuất làm rõ bối cảnh hệ thốnggiao thông hiện có, xác định nhu cầu vận tải để tính hướng giải quyết thì đầutư mới có tính thuyết phục. Cùng với đó, tính kỹ đến các vấn đề định canh, địnhcư, an ninh lương thực, an ninh quốc phòng, đánh giá tác động xã hội của dựán...

Đại biểu TrầnThị Quốc Khánh (Hà Nội) khẳng định dự án chưa có sự đánh giá một cách nghiêmtúc, phân tích kỹ lưỡng việc tác động môi trường đối với các khu bảo tồn thiênnhiên, rừng quốc gia, di tích lịch sử văn hóa và an ninh quốc phòng.

Chung nhậnđịnh này, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hà chỉ rõ ảnh hưởng của dự án đến các địaphương, đến môi trường, an ninh quốc phòng, an toàn giao thông là không nhỏ.Song, trong tổng hợp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Chính phủ mới có 10 ý kiếncủa Hội đồng Nhân dân và 17 ý kiến của Ủy ban Nhân dân trong số 21 tỉnh có dựán đi qua.

Các đại biểucho rằng tại kỳ họp này, Quốc hội chỉ nên thông qua chủ trương dự án tiền khảthi. Kỳ họp sau cần có sự vào cuộc sâu hơn của các ủy ban trong việc thẩm địnhdự án khả thi và lấy thêm ý kiến của nhân dân, của các nhà khoa học, nhất là nhữngnơi chịu ảnh hưởng lớn của dự án.

(THEOTTXVN)

(责任编辑：La liga)