Thông tin bất ngờ ngày hôm qua tại xứ sở chuột túi là chuyện Thủ tướng Australia Tony Abbott bất ngờ bị mất chức.

Ông Malcolm Turnbull đã giành phần thắng trước ông Abbott trong cuộc bỏ phiếu với số phiếu là 54-44.

TheữngcúlậtghếThủtướngchớpnhoángởvòng loại u-21 châu âuo đó, ông Turnbull giành quyền thủ lĩnh đảng Tự do và hôm nay (15/9) trở thành Thủ tướng thứ 29 của Australia, thay ông Abbott.

Cựu Thủ tướng Tony Abbott

Theo tờ Atlantic, đây cũng là điều mà sáu năm trước ông Abbott đã làm với chính ông Turnbull.

Điều này đơn thuần chỉ xảy ra trong cuộc đua tranh nội bộ đảng và không có bất kỳ sự liên đới nào tới công chúng. Tại Australia, công chúng bỏ phiếu cho đảng cầm quyền, sau đó đảng này bầu nên Thủ tướng chính phủ.

Trong suốt thập kỷ qua, tại Australia đã xảy ra rất nhiều vụ thay đổi quyền lực bất ngờ như vậy.

Năm năm qua, chiếc ghế Thủ tướng đã đổi chủ bốn lần. Bốn lần thay đổi Thủ tướng này gồm:

6/2010: Bà Julia Gillard thay thế Thủ tướng Kevin Rudd.

6/2013: Cựu Thủ tướng Rudd lại thế chỗ Thủ tướng Gillard.

9/2013: Ông Tony Abbott nắm quyền Thủ tướng thay ông Rudd.

9/2015: Malcom Turbull lên làm thủ lĩnh đảng cầm quyền, và giành ghế Thủ tướng thay ông Abbott.

Tân Thủ tướng Malcom Turbull

Trong đó, chỉ một lần duy nhất có liên quan tới bầu cử vào tháng 9/2013 khi có sự chuyển đổi quyền lực giữa Công đảng của ông Rudd và bà Gillard với đảng Tự do của ông Abbott.

Ba lần thay ghế còn lại đều là kêt quả của những cú ‘đảo chính’ bên trong nội bộ đảng, do các thành viên trong đảng mất niềm tin vào thủ tướng đương nhiệm – trước tiên là với ông Rudd, sau đó là với bà Gillard, rồi giờ tới ông Abbott.

Do hệ thống nghị trường vận hành bởi việc bầu cử nên một đảng chứ không giống như việc bầu cử tổng thống, và thủ tướng do đó phục vụ theo ý của khối nghị viện, nên về lý thuyết điều này có thể xảy ra ở bất kỳ đâu.

Nhưng ở những nước khác trên thế giới, thậm chí ở Australia cho tới những năm gần đây, điều này vẫn là hiếm. Thông thường, đảng cầm quyền thay đổi lãnh đạo sau các cuộc tổng tuyển cử.

Điều khiến việc hoán đổi lần này giữa ông Abbott và Turnbull trở nên kỳ lạ hơn chính là nó cũng y chang như chuỗi thay phiên giữa ông Rudd, bà Gillard rồi lại tới ông Rudd.

Ông Turnbull từng nắm quyền lãnh đạo đảng Tự do cho tới khi ông Abbott thế chỗ ông trong vai trò lãnh đạo phe đối lập trong một cuộc bỏ phiếu duy nhất vào năm 2009.

Lê Thu