Tài liệu mới giải mật tiết lộ các thông tin mới về Dự án Azorian của CIA,ồsơgiảimậtMỹđịnhtrộmtàungầmhạtnhânLiênXôviettel vs slnatrong đó Mỹ định bí mật trục vớt một tàu ngầm hạt nhân của Liên Xô, DailyMailđưa tin. 

Năm 1974, tỷ phú Howard Hughes được CIA ủy quyền đóng một con tàu đồ sộ đểtrục vớt một tàu ngầm của Liên Xô chìm ở Thái Bình Dương năm 1968.

Khoảng 200 trang của Dự án Azorian, một trong những chiến dịch tình báo bímật tốn kém, phức tạp nhất thời Chiến tranh Lạnh, đã tiết lộ những chi tiết chưatừng biết của dự án đã bị hủy bỏ.

Theo io9.com, tàu ngầm trên của Liên Xô rất quan trọng với Mỹ vì nó cho phépcác quan chức xem xét thiết kế đầu đạn hạt nhân và đọc được các mật mã hải quâncủa Liên Xô.

Liên Xô đã mất 2 tháng để trục vớt con tàu trên song không thành.

Con tàu của Hughes, mang tên The Hughes Glomar Explorer, tham gia chiến dịchtrục vớt vào năm 1974 và phần nào đã thành công. Chiến dịch tiếp theo được hoạchđịnh vào năm 1975 đã bị hủy bỏ sau khi kế hoạch tối mật trên bị lộ với báo giới.

Sau đó, CIA từ chối bình luận về Chiến dịch Azorian, không bình luận hay phủnhận về việc có liên quan tới con tàu của Hughes.

Trong một tài liệu mới được công bố về Quan hệ đối ngoại của Mỹ: Chính sáchan ninh quốc gia 1973-1976, các chi tiết mới về kế hoạch bí mật ăn trộm tàu ngầmđã được tiết lộ.

Theo các tài liệu trên, một đội kỹ sư đã thiết kế một con tàu trục vớt nặng36.000 tấn và thuê công ty Summa Corporation của Howard Hughes đóng.

Để xua đi những nghi kị có thể nảy sinh về một con tàu trục vớt đồ sộ, CIA đãtạo dựng một câu chuyện rằng tàu Hughes Glomar Explorer (HGE) được đóng cho mộtdự án của Hughes - khai thác mangan ở thềm đại dương.

Chiến dịch trục vớt vào năm 1974 đã thành công sơ bộ sau khi một phần của tàungầm rơi lại xuống nước khi nó được tàu kéo lên.

Vào thời điểm đó, Tổng thống Nixon từ chức và giới chức Mỹ không dám chắc dựán trên sẽ còn giữ bí mật được bao lâu. Trên thực tế, báo chí đã vào cuộc vớiviệc nhà báo Seymour Hersh của New York Times đã hai lần được CIA đề nghị trìhoãn đăng bài về vấn đề này.

Cuối cùng, không phải New York Times khơi câu chuyện này ra mà chính là do sơsuất của CIA.

• Hoài Linh