Thị trường tuyển dụng ở Việt Nam đang trải qua giai đoạn mùa đông ảm đạm khi nhu cầu thấp ở hầu hết lĩnh vực. Theỏiđượcsăntìmtrongmùađôngviệclàti so bong da phapo Tổng cục Thống kê, lực lượng lao động, số người có việc làm quý II tăng so với quý trước và cùng kỳ năm trước nhưng tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động cao hơn.

Bà Nguyễn Thị Thu Phương, Giám đốc Dịch vụ tư vấn tuyển dụng khu vực Hà Nội của Adecco Việt Nam, cho biết trong bối cảnh khó khăn, các doanh nghiệp đẩy mạnh tinh gọn cơ cấu nhân sự, tập trung tuyển các vị trí thay thế hoặc chọn lọc hơn. Nhưng để đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số, đơn vị này cho biết, các công ty lại đang gia tăng tìm kiếm những chuyên gia có chuyên môn dù số lượng vị trí tuyển dụng của các công ty ngành công nghệ thông tin giảm 35% so với cùng kỳ 2022. Các vị trí được tìm kiếm nhiều là chuyên gia về phát triển phần mềm quản trị doanh nghiệp, an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo, phát triển trên nền tảng kỹ thuật số và phân tích dữ liệu.

Tại Công viên phần mềm Quang Trung (QTSC) ở TP HCM gần đây, hàng loạt công ty như Larion, TMA, Rakus, SPS vẫn tuyển dụng nhân sự công nghệ thông tin (IT). Những người trong ngành cho hay ứng viên phổ thông không thiếu nhưng để tìm được người giỏi thì vẫn khó khăn.

Quản lý lâu năm làm việc ở một doanh nghiệp có trụ sở tại QTSC cho biết các doanh nghiệm trong ngành hiện khá đau đầu với hiện tượng "oversales", tức các ứng viên có kinh nghiệm (senior) đưa ra yêu cầu lương cao hơn năng lực họ có cho cấp độ thu nhập đó. "Nhiều khi tuyển không ra người nên doanh nghiệp đành 'bấm bụng' chấp nhận", người này nói.

Theo hãng tuyển dụng nhân sự IT TopDev vào 2022, thu nhập trước thuế (lương gross) các lập trình viên có kinh nghiệm từ 3 năm trở lên ở Việt Nam có thể từ 2.100 đến gần 6.000 USD mỗi tháng tùy thuộc vào chuyên môn và vị trí, từ kỹ sư đến kiến trúc sư, giám đốc công nghệ thông tin. TopDev chưa công bố thống kê cho 2023 nhưng giới tuyển dụng IT cho hay mặt bằng lương năm nay không giảm, thậm chí có nơi tăng nhẹ, dù tình hình kinh tế khó khăn hơn.

Nguyên nhân giúp các IT giỏi dễ thắng trong các cuộc đàm phán "oversales" và giữ mặt bằng lương cao vì độ khan hiếm. Theo chuyên gia làm việc tại QTSC, việc xác định "giỏi" tùy tiêu chí từng công ty nhưng có vài điểm chung.

Ví dụ, trong lĩnh vực phát triển phần mềm, ngoài kinh nghiệm từ 3 năm và kỹ năng lập trình tốt, ứng viên phải có năng lực ở mức cao hơn như thiết kế, phân tích, lãnh đạo nhóm, hoặc/và kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực (tài chính, giáo dục, y tế, thương mại điện tử...) hoặc công nghệ (AI, blockchain...). Cùng với đó, họ cần khả năng giao tiếp, ngoại ngữ và làm việc độc lập. Trường hợp cá biệt, một số kỹ sư có thể xử lý những bài toán rất khó mà không cần am hiểu về thiết kế, phân tích, hay lĩnh vực khác vẫn được xem là giỏi.

Kết quả là, không chỉ các công ty chuyên công nghệ thông tin săn người giỏi mà các ngành khác cũng ráo riết tìm IT tài năng. Bà Trương Thiên Kim, Phó Giám đốc Dịch vụ tư vấn tuyển dụng Adecco Việt Nam, lý giải việc sụt giảm đáng kể đơn hàng trong sản xuất dẫn đến xu hướng các nhà máy đang tập trung vào số hóa, tự động hóa, sản xuất tinh gọn và chính sách zero-carbon.

Điều này tạo sự thay đổi trong yêu cầu lao động, với nhu cầu đối với lao động kỹ năng thấp ngày càng giảm. Ngược lại, tìm kiếm nhân lực có chuyên môn về robot, tự động hóa quy trình và công nghệ sản xuất tiên tiến tăng lên.

Cuộc đua "săn" IT giỏi càng náo nhiệt với sự tham gia của các công ty nước ngoài.

Mới cuối tháng trước, tập đoàn Thái Lan Kasikorn Business-Technology Group (KBTG) mở KBTG Việt Nam, đặt trụ sở chính tại TP HCM. Đây là trung tâm thứ ba của họ ở châu Á nhằm thu hút nhân tài công nghệ thông tin (IT).