Căn bệnh biểu hiện thầm lặng

Thông tin được đưa ra tại hội thảo khoa học "Nấm phổi aspergillosis ệnhgiếtngườithầmlặngkhiếnnửatriệungườitrênthếgiớitửvongmỗinăbochum đấu với gladbachvà các dạng nấm phổi khác", tổ chức tại Bệnh viện Phổi Trung ương, sáng 28/2.

Tiến sĩ, bác sĩ cao cấp Đinh Văn Lượng - Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, cho biết, trên thế giới hằng năm có khoảng hơn 2 triệu người tử vong do các bệnh nấm và gây ra bệnh lâu dài cho hàng trăm triệu người. 

Các bệnh do nấm là mối đe dọa sức khỏe toàn cầu, tuy nhiên lại chưa có sự quan tâm đúng mức trong việc tiếp cận chẩn đoán và điều trị. Việc chẩn đoán và điều trị bệnh có khả năng ngăn ngừa 1,3 triệu ca tử vong do nấm mỗi năm. 

Nấm phổi aspergillosis là một bệnh nhiễm trùng gây ra bởi một loại nấm mốc rất phổ biến, có mặt ở trong nhà và ngoài môi trường (nấm aspergillus). 

Mặc dù mọi người thường hít phải loại nấm này từ không khí nhưng loại nấm này chỉ ảnh hưởng đến những người người có hệ miễn dịch suy giảm nặng. Đó là bệnh nhân ung thư máu, ung thư các cơ quan khác, sau cấy ghép tạng hoặc điều trị các thuốc ức chế miễn dịch dài ngày. 

Loại nấm này có thể gây bệnh ở những người đã/đang có bệnh tại phổi như người từng mắc lao phổi, hen suyễn hay xơ nang phổi... 

Theo Tiến sĩ, bác sĩ cao cấp Đinh Văn Lượng, bệnh nấm phổi mạn tính do nấm aspergillus có thể điều trị được bằng các thuốc kháng nấm. Khoảng 1/2 số trường hợp không được điều trị sẽ tử vong sau 5 năm. Hằng năm, trên toàn thế giới khoảng 1/2 triệu người tử vong do bệnh này.

Tại Việt Nam, hiện chưa có số liệu cụ thể về bệnh nấm phổi do aspergillus. Tuy nhiên, khoảng 50% bệnh nhân từng mắc lao, đến khám lại tại các cơ sở chuyên khoa hô hấp mắc nấm phổi do aspergillus. 

Bệnh nấm phổi do aspergillus biểu hiện thầm lặng. Điều này gây khó khăn trong chẩn đoán bệnh. Triệu chứng hay gặp là mệt mỏi, sụt cân, ra mồ hôi, ho, khó thở và ho ra máu.

Hầu hết bệnh nhân thường đến khám vì ho ra máu kéo dài không rõ lý do, sốt kéo dài kèm đau ngực, ho khạc đờm kéo dài kèm khó thở như hen. 

Người bệnh được chẩn đoán nấm phổi mạn tính aspergillosis nếu ho ra máu dai dẳng kéo dài nhiều tháng/năm, ho ra máu số lượng lớn, đờm màu nâu, khó thở, bệnh dai dẳng kéo dài, thở rít, ho khan kéo dài.

Bên cạnh đó, việc chẩn đoán nhiễm nấm hiện nay còn gặp nhiều khó khăn liên quan đến các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán bệnh. 

Nhiều xét nghiệm chẩn đoán nấm không nhạy, không đặc hiệu, nhiều xét nghiệm không có sẵn ở nhiều nơi trên thế giới.

Gánh nặng về chi phí điều trị

Những trường hợp mắc nấm phổi aspergillosis do nấm aspergillus gây ra được phát hiện và điều trị sớm có thể điều trị khỏi bằng các thuốc kháng nấm. 

Một phần lớn các trường hợp chẩn đoán và điều trị muộn cần phải phẫu thuật, nút mạch cầm máu song song với việc điều trị thuốc nấm kéo dài. Những trường hợp này, nguy cơ tử vong cao trước và sau phẫu thuật. 

Những trường hợp muộn khác có thể biểu hiện bằng tình trạng suy mòn, khó thở nhập viện thường xuyên vì các tình trạng nhiễm khuẩn phổi.

Nếu không được điều trị, phần phổi bị phá hủy sẽ ngày một lớn, dẫn đến mất chức năng phổi. Lâm sàng biểu hiện là ho ra máu, khó thở và suy mòn. Những trường hợp này thời gian sống thêm là rất hạn chế.

“Bệnh nấm phổi nếu kéo dài không được điều trị, các bào tử nấm sẽ lan tràn và gây bệnh cơ quan khác như nấm não - màng não, tổn thương da, viêm cơ, viêm nội nhãn… thậm chí là nhiễm nấm huyết. Bệnh nhân sẽ chết do nhiễm trùng nhiễm độc, suy kiệt hoặc biến chứng nặng nề như ho ra máu ồ ạt”, TS.BS Đinh Văn Lượng thông tin thêm.

Về điều trị, TS.BS Nguyễn Bích Ngọc - Trưởng khoa Hô hấp, Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, người bệnh nấm phổi thường phải điều trị đợt cấp trong khoảng 14 ngày và điều trị duy trì kéo dài từ 6 tháng đến 1 năm. 

"Có loại thuốc chống nấm điều trị cho một bệnh nhân 50kg có thể lên tới 10 triệu/ngày. Một đợt điều trị nấm phổi mạn tính cấp ít nhất trong 14 ngày", bác sĩ nói. Chi phí điều trị nấm phổi thường rất cao, tạo gánh nặng tài chính lớn cho người bệnh.

Theo các chuyên gia y tế, để phòng bệnh nấm phổi, cần thường xuyên rèn luyện thân thể, ăn nhiều hoa quả tươi, nâng cao sức đề kháng. 

Người dân tránh để tồn tại nấm mốc trong nhà, đồ đạc sắp xếp gọn gàng, đủ ánh nắng, thông gió tránh ẩm ướt. Khi vệ sinh nhà cửa cần mang khẩu trang để tránh hít phải bụi nấm.

TP.HCM giám sát ca viêm phổi bất thường, từng tiếp xúc gia cầm ốm chết

Sở Y tế TP.HCM vừa ra văn bản khẩn yêu cầu thực hiện giám sát chặt người nhập cảnh từ vùng có dịch cúm A (H5N1).