Hệ thống hang động núi lửa Krông Nô vừa lọt vào 11 hồ sơ được Global Geoparks Network chấp nhận và trình lên UNESCO để đề cử công viên địa chất toàn cầu của Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu. Kết quả này sẽ được tổ chức UNESCO công bố vào tháng 4/2020.

Công viên địa chất Đắk Nông có diện tích khoảng 2.000km2,độngnúilửaKrôngNôđượcđềcửCôngviênđịachấttoàncầtỷ lệ bóng nằm trải dài trên địa bàn 6 huyện, thị xã gồm: Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong và thị xã Gia Nghĩa. Giá trị nổi bật của Công viên địa chất Đắk Nông đã được các nhà khoa học phát hiện từ năm 2007 chính là hệ thống hang động núi lửa phân bố tại khu vực dọc sông Krông Nô và vẫn còn nguyên nét hoang sơ, rộng lớn với kết cấu độc đáo.

Nếu được công nhận công viên địa chất Đắk Nông, Việt Nam sẽ có 3 công viên địa chất toàn cầu. 2 công viên đã được UNESCO công nhận là Cao nguyên đá Đồng Văn (2010) và Công viên Địa chất Non Nước Cao Bằng (2018).

Sau 7 năm nghiên cứu, năm 2014, Bảo tàng Địa chất Việt Nam và Hiệp hội Hang động núi lửa Nhật Bản công bố kết quả khẳng định: hệ thống hang động núi lửa Krông Nô (còn gọi là Công viên địa chất Đắk Nông) là hệ thống hang động núi lửa đạt kỷ lục về quy mô, độ dài cũng như tính độc đáo của Đông Nam Á. Các hang động còn ẩn chứa nhiều bí mật về lịch sử hình thành, các di chỉ khảo cổ, các tổ hợp khoáng vật và sự đa dạng sinh học. Mang giá trị đặc biệt về địa chất, Công viên địa chất Đắk Nông đang sở hữu những di sản địa mạo vô cùng quý giá như hồ và thác nước tự nhiên đẹp thơ mộng và hùng vĩ như: hồ Ea Snô, hồ Trúc, hồ Tây, thác Đ’ray Sáp, thác Trinh Nữ…

Công viên nằm giữa vùng đất có bề dày lịch sử văn hóa với những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể như: Không gian Văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, Sử thi Ót N'drong, cùng hệ thống các di tích, danh thắng … Các địa danh Khu Bảo tồn thiên nhiên Nam Nung, Vườn Quốc gia Tà Đùng, Rừng đặc dụng, cụm thác Đ’ray Sáp,Trinh Nữ, Gia Long và Vườn Quốc gia Yok Đôn (Đắk Lắk) phía nam chính là nơi lưu giữ các giá trị đặc trưng về đa dạng sinh học của khu vực Công viên địa chất Đắk Nông.

Điều quý giá là hệ thống hang động núi lửa Krông Nô vẫn còn khá nguyên vẹn. Trong quá trình khảo sát và nghiên cứu hệ thống hang động, các nhà khoa học đã phát hiện các dấu tích cư trú của các bộ lạc thời tiền sử cách đây khoảng 6.000 - 7.000 năm. Tháng 9/2018, các nhà khoa học công bố những dấu tích sinh sống của người tiền sử được tìm thấy. Phát hiện quan trọng này hồ sơ trình UNESCO công nhận đây là “Công viên địa chất toàn cầu” thêm giá trị và và giàu tính thuyết phục.

Trước đó, Đoàn chuyên gia UNESCO cũng đã tiến hành khảo sát, kiểm tra Công viên địa chất núi lửa Krông Nô để xem xét việc tỉnh chuẩn bị hồ sơ trình UNESCO công nhận đây là Công viên địa chất toàn cầu. 

Nếu được công nhận công viên địa chất Đắk Nông, Việt Nam sẽ có 3 công viên địa chất toàn cầu. 2 công viên đã được UNESCO công nhận là Cao nguyên đá Đồng Văn (2010) và Công viên Địa chất Non Nước Cao Bằng (2018).

Tình Lê