Đằng sau việc Ukraine bắt các chỉ huy quân đội cấp cao_keo nha cai 5

Tháng trước, 4 tướng lĩnh và chỉ huy quân sự cấp cao của quân đội Ukraine (AFU) đã bị bắt với cáo buộc quản lý yếu kém các hoạt động trên chiến trường dẫn tới những trận thua tai hại. Đây là những nhân vật liên quan tới cuộc điều tra hình sự đầu tiên đối với giới lãnh đạo quân sự chóp bu kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột toàn diện.

Ba sĩ quan cấp cao liên quan đến cái gọi là "vụ án của các vị tướng" - Chuẩn tướng Yurii Halushkin, Trung tướng Artur Horbenko và Đại tá Illia Lapin - bị cáo buộc không bảo vệ được tỉnh Kharkov trong cuộc tấn công mới của Nga tại khu vực này vào tháng 5/2024. Quân đội Nga (RFAF) đã vượt qua biên giới thành công vài km trước khi bị quân đội Ukraine chặn đứng.

Trong một vụ án riêng biệt, Đại tá Dmytro Riumshyn bị cáo buộc không báo cáo và ngăn chặn tình trạng đào ngũ tại Lữ đoàn 155 mới thành lập của mình, cuối cùng dẫn đến 56 binh sĩ đào ngũ khi đang huấn luyện ở Pháp và hàng trăm quân nhân khác bỏ trốn ở Ukraine.

Giữa lúc không ít dân thường Ukraine hoan nghênh tin tức này, một số chuyên gia và chỉ huy quân đội coi đây là nỗ lực cứng rắn nhằm cản trở phe đối lập tiềm tàng thuộc lực lượng vũ trang đối với các cuộc đàm phán hòa bình và làm tổn hại đến uy tín của giới lãnh đạo quân đội trước các cuộc bầu cử có thể diễn ra nếu chiến tranh kết thúc vào năm nay.

"Những cuộc điều tra này có nghĩa là chính phủ e ngại quân đội như một lực lượng chính trị", nhà khoa học chính trị Ukraine Yevhen Mahda nói với Kyiv Independent.

Họ cũng cảnh báo về tác hại mà việc truy tố các chỉ huy cấp cao có thể gây ra cho quân đội trong thời chiến.

Luật của Ukraine về "quyền miễn trừ chiến đấu" được thông qua vào năm 2022 đã hứa hẹn cho các chỉ huy quyền tự do đưa ra quyết định trên mặt trận mà không phải chịu hậu quả pháp lý nếu họ không thành công. Nhưng việc bắt giữ 4 sĩ quan cấp cao cho thấy dấu vết của một hệ thống tư pháp quân sự bị phá vỡ.

Điều tra về thất bại ở tỉnh Kharkov

Vào ngày 10/5/2024, lực lượng Moscow đã vượt biên giới xâm nhập vào tỉnh Kharkov, nằm ở Đông Bắc Ukraine, nhanh chóng chiếm một số làng.

Cuộc tấn công diễn ra 40 ngày sau khi Chuẩn tướng Yurii Halushkin được bổ nhiệm làm chỉ huy Nhóm tác chiến - chiến thuật Kharkov, chịu trách nhiệm bảo vệ khu vực này.

Vào ngày thứ 2 của cuộc tấn công, ông Halushkin được Thiếu tướng Mykhailo Drapatyi thay thế. Với sự tiếp viện được gửi đến, lực lượng Kiev đã ngăn chặn được bước tiến của đối phương. Tuy nhiên, một số khu vực biên giới vẫn bị RFAF kiểm soát cho đến ngày nay và cuộc giao tranh vẫn tiếp diễn sâu tới 8km vào lãnh thổ Ukraine.

Thành công ban đầu của Nga đã gây ra sự phẫn nộ đối với các nhà lãnh đạo dân sự và quân sự ở khu vực vì kế hoạch phòng thủ kém dẫn đến cả tổn thất quân sự và hàng nghìn thường dân phải di dời khỏi nhà cửa. Các vùng lãnh thổ mới bị thất thủ này đã được quân đội Ukraine giành lại khi phản công thần tốc năm 2022.

Cục Điều tra Nhà nước Ukraine (SBI) đã mở một cuộc điều tra về các tình tiết xung quanh vụ xâm phạm biên giới vào tháng 5/2024. Cơ quan này đã bắt giữ Chuẩn tướng Halushkin vào ngày 20/1 cùng với 2 sĩ quan chỉ huy khác tại tỉnh Kharkov.

"Thái độ lơ là của họ đối với nghĩa vụ quân sự đã cho phép quân đội Liên bang Nga kiểm soát một phần lãnh thổ (khu vực Kharkov)", tuyên bố của SBI cho biết. "Ngoài ra, hành động của các chỉ huy đã dẫn đến mất mát về nhân sự và vũ khí, và làm gián đoạn việc bảo vệ biên giới nhà nước ở khu vực họ chịu trách nhiệm", SBU nói thêm.

Tướng Halushkin bị cáo buộc giao các vị trí trấn giữ không phù hợp cho Lữ đoàn Phòng thủ Lãnh thổ số 125 do Trung tướng Artur Horbenko chỉ huy, và không tăng cường và hỗ trợ họ bằng pháo binh và không quân.

Theo SBI, việc chỉ huy không phù hợp được cho là đã khiến một số đơn vị của Lữ đoàn 125 bỏ vị trí của họ, tạo điều kiện cho quân Nga tiến lên.

Tướng Horbenko cũng bị cáo buộc không chuẩn bị đúng vị trí và trang bị cho lực lượng của mình, cũng như không tổ chức hỏa lực hỗ trợ và liên lạc trong suốt cuộc giao tranh. "Tướng Horbenko không biết về tình hình thực tế trên chiến trường", SBI cho biết.

Đại tá Illia Lapin, chỉ huy Tiểu đoàn xung kích 415 thuộc Lữ đoàn 23 được giao nhiệm vụ bảo vệ khu vực này, bị cáo buộc chỉ huy trận chiến và chuẩn bị vị trí phòng thủ không đầy đủ, cũng như để 12 quân nhân đào ngũ.

SBI tuyên bố họ đã nhận được sự hỗ trợ từ Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Lực lượng vũ trang khi bắt giữ những nghi phạm.

Tuy nhiên, luật sư Velychko của ông Halushkin nói vớiKyiv Independentrằng quân cảnh không tìm thấy hành vi vi phạm điều lệnh tác chiến nào của thân chủ mình tại tỉnh Kharkov trong một cuộc điều tra nội bộ trước đó.

Ông Halushkin đã báo cáo lên Bộ Tổng tham mưu để xin tăng viện trước khi Nga tấn công trở lại, nhưng "câu trả lời là - ông chỉ có thể dựa vào những gì đang có", luật sư Velychko nói.

"Ông ấy tin rằng mình đã sử dụng đúng đắn mọi lực lượng và phương tiện mà mình có (để đẩy lùi cuộc tấn công)", luật sư Velychko nói thêm.

Tướng Halushkin, qua luật sư, tuyên bố rằng ông sẽ tiếp tục bảo vệ các quyết định chỉ huy của mình khi bị giam giữ.

"Nếu Bộ Tổng tham mưu Ukraine không có đủ lữ đoàn và vũ khí để tuân thủ các tiêu chuẩn (của điều lệnh tác chiến), thì đó không phải là lỗi của các chỉ huy", ông Halushkin viết.

Chính phủ khẳng định sức mạnh

Mặc dù Tổng thống Volodymyr Zelensky đã nói vào tháng 7/2024 rằng, các cuộc thảo luận về việc ai phải chịu trách nhiệm vì Nga kiểm soát thành công một phần tỉnh Kharkov nên được tổ chức sau chiến tranh, nhưng ông đã biểu dương việc bắt giữ các chỉ huy cấp cao vào ngày 20/1, nói rằng "không có địa vị hay thành tích quá khứ nào có thể vượt qua được luật pháp".

Tòa án đã ấn định mức tiền bảo lãnh hàng triệu Hryvnia (tiền Ukraine) cho các sĩ quan. Một nhà tài trợ ẩn danh đã giải quyết khoản tiền bảo lãnh 5 triệu Hryvnia (khoảng 118.000 USD) cho ông Halushkin vào sáng ngày 22/1, giữa lúc cựu Tổng thống Petro Poroshenko công khai đề nghị làm như vậy trên Facebook trên một bài đăng mà ông đã xóa.

Vài giờ sau, ông Halushkin lại bị bắt mà không được tại ngoại ngay khi ông rời khỏi trại giam, khiến một số quân nhân và chính trị gia vừa chỉ trích vừa khen ngợi.

"Các điều tra viên đã mở một vụ án hình sự mới chống lại ông ấy 3 giờ trước khi ông bị bắt giữ lần tiếp theo", luật sư Velychko nói, đồng thời cho biết thêm rằng vụ án mới được lập hồ sơ chưa đầy một giờ sau khi ông Poroshenko đăng bài.

SBI tuyên bố đã phát hiện ra "những sự thật mới" trong cuộc điều tra và mở một vụ án mới theo một điều khoản khác, nhưng luật sư Velychko vẫn khẳng định rằng các điều tra viên "chỉ sao chép 7 tập tài liệu từ vụ án hình sự đầu tiên".

Các biện pháp khắc nghiệt là một chiến thuật "thiển cận và mạo hiểm", được giới lãnh đạo chính trị sử dụng trước cuộc đấu tranh giành quyền lực sắp tới để "thuần hóa" quân đội, vì quân đội vẫn là thể chế đáng tin cậy nhất trong xã hội theo các cuộc thăm dò, nhà khoa học chính trị Mahda cho biết.

Nếu xã hội chấp nhận những vụ án hình sự này chống lại các chỉ huy, giới lãnh đạo chính trị của đất nước "có thể xoay sở, ví dụ, (để truy tố cựu Tổng tư lệnh) Zaluzhny", ông nói thêm, ám chỉ đến sự nổi tiếng liên tục của ông Zaluzhny trong lòng người dân Ukraine.

Các cuộc thăm dò tương tự cũng cho thấy sự sụt giảm đáng kể lòng tin vào tổng thống và chính phủ. Chính quyền Ukraine có thể đang sử dụng "trường hợp của các vị tướng" để đổ lỗi.

Ông Riumshyn, cựu chỉ huy Lữ đoàn cơ giới 155, cũng đã bị bắt vào ngày 20/1. Các vấn đề có hệ thống trong "lữ đoàn do Pháp huấn luyện" đã được các phương tiện truyền thông Ukraine và nước ngoài đưa tin, khiến giới lãnh đạo Ukraine xấu hổ, những người ca ngợi Lữ đoàn 155 là dự án chủ lực cho các lữ đoàn Ukraine mới được NATO huấn luyện và vũ trang.

Nhà báo Ukraine Yurii Butusov, người có báo cáo sâu rộng về những thiếu sót trong lữ đoàn được các phương tiện truyền thông nước ngoài trích dẫn, đã đổ lỗi cho Tổng thống Zelensky, Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, Tổng tư lệnh Oleksandr Syrsky và các thành viên khác của bộ chỉ huy quân sự cấp cao về nhiều vấn đề vượt quá trách nhiệm của ông Riumshyn với tư cách là chỉ huy đơn vị.

"Đã có rất nhiều sự công khai trong tình huống này. Bây giờ phải có ai đó chịu trách nhiệm", ông Riumshyn nói với các nhà báo tại tòa, giải thích lý do tại sao mình bị bắt.

Mặc dù cả 2 vụ án đều được công khai, nhưng các thủ tục tố tụng hình sự trước khi xét xử đều được đóng kín với công chúng và các tài liệu vụ án của Tướng Halushkin vẫn chưa được tiết lộ, được coi là bí mật quân sự, ngay cả khi biện hộ cho ông, luật sư Velychko cho biết.

Làm suy yếu quân đội?

Các chỉ huy quân sự cấp cao và binh lính chính quy kể từ đó đã nói rằng các vụ bắt giữ gây tổn hại nghiêm trọng đến nỗ lực chiến đấu, vì chúng làm suy yếu động lực của các chỉ huy, lòng tin vào cấp chỉ huy cao hơn và ý chí hành động nhanh chóng trên chiến trường.

"Đây là một vụ án chính trị 100%", Anatolii Kozel, cựu chỉ huy Lữ đoàn 53, nói và khẳng định "điều này không có lợi cho (quân đội)".

Trung tướng Serhii Naiev, cựu chỉ huy Lực lượng Phòng vệ Liên hợp, đã chỉ trích các vụ bắt giữ trong cuộc phỏng vấn với một phương tiện truyền thông lớn của Ukraine là Ukrainska Pravdavào ngày 10/2.

"Thật không thể chấp nhận được khi các phiên tòa xét xử các nhà lãnh đạo quân sự được tiến hành trong thời chiến", ông nói thêm rằng ngay cả Nga cũng không truy tố các vị tướng vì những thất bại của họ.

Ông cũng đổ trách nhiệm lên ban lãnh đạo chính trị về sự chuẩn bị trì trệ của Ukraine cho cuộc tấn công của Nga vào năm 2022, dẫn đến việc Moscow kiểm soát phần phía Nam của đất nước, gây ra tổn thất quân sự đáng kể.

Một ngày sau khi bài báo xuất bản, truyền thông Ukraine đưa tin rằng Tướng Naiev được bổ nhiệm làm chỉ huy tiền tuyến của một nhóm chiến thuật nhỏ ở miền Đông Ukraine, một động thái được coi là sự trả đũa cho cuộc phỏng vấn của ông.

很赞哦!（19）